Servo sürücü, servo sistemin bileşenlerinden biri olan elektronik bir cihazdır. . Servo sürücüler sayesinde ileri-geri, aşağı-yukarı yönlerde yapılan hareketlerin, hız ve tork değerleri gibi değişkenleri ayarlanabilmektedir. Servo sisteminin içinde bulunun servo motorunu, harekete geçirmek için kullanılan elektronik cihaz, “servo sürücü” olarak adlandırılmaktadır. Servo motorların dönüş yönü, dönüş hızı ve tork kontrolünü yapabilmek için servo sürücülere ihtiyaç vardır. Farklı akım ve gerilim değerlerinde üretilebilen servo sürücüler, geniş bir kullanım alanına sahip olmasından dolayı servo sürücü nedir sorusu arama motorlarında sıkça yazılmaya başlamıştır.
Bir servo sürücüsü incelendiği zaman, genellikle bünyesinde servo devresi ve güç kademesi bulundurduğu görülmektedir. Servo sisteme dahil edilen sensörler veya kodlayıcılardan alınan komut ilk olarak servo devresinden geçer. Servo motoruna güç kademesinden aktarılacak olan enerji, servo devresi vasıtasıyla belirlenir. Böylece istenen hız, tork, yön vb. ayarlanmış olur.
İlginizi Çekebilir: Kontaktör Seçimi
Servo Sistemde Neler Bulunur?
Servo sistem birden fazla bileşenin bir araya gelmesi ile oluşmaktadır. Kullanım amacına ve kullanılacak yere bağlı olarak farklı bileşenlerin sisteme dahil edilmesi mümkündür. Standart bir servo sisteminin bileşenlerini şöyle sıralayabiliriz:
–Servo sürücü,
-Servo motor,
-Denetleyici(Kontrolör) ve Geri besleyiciler,
-Kodlayıcı.
Sistemin parçalarının birbiri ile uyumu önemlidir. Doğru parçaların birleşimi ile istenen sonuçlara ulaşılabileceği ortadadır. Kullanım amacına uygun güç ve özellikte seçim yapılırken, sistem bileşenlerinin birbiri ile uyumu da kontrol edilmelidir.
Servo Sürücü Nasıl Çalışır?
Servo sürücünün kullanılma amacına ve nerelerde kullanılabileceğini anlamak için servo sistemin çalışmasını anlatmak faydalı olacaktır. Hayatımızda demirbaş haline gelmiş çamaşır makinesini bir servo sistemi olarak düşünelim.
Çamaşır makinesini prize taktıktan sonra içindeki tambur dönmeye başlamaz. Zira yıkama programını seçerek başlat düğmesine basmamız gerekir. Yıkama programlarının olduğu devre servo sistemdeki kodlayıcı bileşeni gibidir. Makinenin dönmesini, su alma miktarını, kapak kilitlemesini bir kodlama vasıtasıyla belirler.
Makinenin içindeki tambur, bazen saat yönünde bazen tersine dönerek çamaşırları yıkar. Sıkma zamanı gelince ise daha hızlı dönerek suyu tahliye eder. Makinenin tamburunu döndüren motor, servo motor örneğidir. Hangi yöne döneceğini, hangi hızda döneceğini, ne kadar süre döneceğini servo sürücü ile kontrol ederiz. Kodlayıcıdan gelen komutlar ile servo sürücü, motorun istenen yönde ve istenen hızda çalışmasını sağlar.
Bazı makinelerde bulunan kapak sensörü, dengesiz dönüş sensörü, ağırlık sensörü vb. sensörler ise denetleyici ve geri besleyiciler bileşenine örnektir. Kapak açık iken başlat düğmesine basılsa bile makine dönmeye başlamaz. Yüksek devirde sıkma yaparken dengesiz dönüş ikazı oluşursa, servo sistem servo motora güç vermeyi durduracaktır. Burada geri besleyiciler ve denetleyicilerin sisteme yaptığı girdiler ile süreç durur veya devam eder.
İlginizi Çekebilir: Ultrasonik Sensör
Servo Sistemindeki Diğer Bileşenler Ne İşe Yarar?
Servo motorlar, bulunduğu sistemdeki servo sürücüden sağladığı güç ile hareketi sağlayan bileşendir. Servo sürücünün kontrolü ile istenen yönde, istenen hızda ve torkta hareketi sağlar. Servo motorun hareketi bazen dönüş, bazen kaldırma-indirme bazen de itme-çekme olarak gerçekleşir.
Kodlayıcılar vasıtasıyla sistemi amacına uygun, istenen zamanda, istenen sürede kullanmak için programlama imkanı bulunur. Örneğin, güneşin belli bir açıya gelmesi ile otomatik kapanan güneşlikler, bir programlama ile belirlenir.
Denetleyici ve geri besleyiciler çoğunlukla sensörlerden oluşmaktadır. Sistemin kullanılacağı yer ve amaca göre eklenen sensörler, kodlayıcıdaki verilerle işlenerek servo sürücüye komut verir. Servo sürücü aldığı komut ile servo motoru harekete geçirir. Kapanmakta olan asansör kapısının arasına bir nesne geldiğinde, aniden durup, geri açılması buna örnektir.
