Kontaktör; elektrikle yönetilerek çalışan, güç devresini anahtarlamak amacıyla kullanılan bir araçtır. Kısaca elektrik anahtarı denilen kontaktör, anahtarlı devreden daha az enerjiyle daha yüksek verim alabilmeye yardım etmektedir.
230 volt bir motor anahtarını sadece 24 voltluk bir bobin elektromıknatısı gücüyle açıp kapatabilmektedir. Açık ve kapalı uygulamalarda kullanılabilen kontaktör, yüksek enerji akımlı yük cihazlarına bağlanacak tasarım özelliğine sahiptir. Elektrik motoruna akım verilerek açıp kapatma işlevi gören kontaktörler yüksek verimli sistemlerdir. Güvenli ve uzun ömürlü üretim teknikleri sayesinde enerji sektöründe geniş yer almaktadır.
Kontaktör Seçiminde Önemli Noktalar
Kontaktörler, farklı kapasitede çalışabilecek şekilde tasarlanmaktadır. Kontaktör seçiminde dikkat edilecek noktalar beklenen verim alınabilmesi için çok önemlidir. Bu nedenle elektrik motoruna kontaktör seçimi yapılırken;
-Kesilmesi gereken akım(Ic)
-Kontak açma-kapatma ömrü,
-İşletme gerilimi(Ue),
-İşletme akımı(Le),
-Çalışma türü,
-Bobin gerilimi ve
-Kullanma sınıfı özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Düşük amperli kesme kapasiteli kontaktörden binleri bulan amper gücünde kontaktörler üretilebilmektedir. Az kapasiteli Röleler yerine kullanılan kontaktörler, 15 amperden daha çok anahtarlama yapabilen, birden fazla kilovat gücünden yüksek devreli cihazlardır. Üretim özelliklerine dikkat edilerek en yüksek verim alınabilir, uzun yıllar güvenle kullanılabilir.
Kontaktör Çeşitleri
Kontaktör elektrik motorlarında açıp kapatma işlemlerini yaparak kumanda edebilen sistemdir. Kontaktörlerin, akım gücüne ve üretim durumuna göre çeşitleri bulunmaktadır. Akım gücüne göre kontaktörler, doğru akımlı ve alternatif akımlı kontaktör şeklinde üretilmektedir. Üretim durumuna göre ise; basınçlı havalı kontaktör, elektro pnomatik kontaktör ve elektromanyetik kontaktör olarak bilinmektedir.
Sınıflarına Göre Kontaktörler
AC3= Kafesli asenkron motorlar, yürüyen merdivenler ve konveyörlerde kullanılır.
AC2= Nominal akım gücünden 2,5 kat daha yüksek güce sahip motorlarda kullanılır.
AC1= Isıtıcılarda aktif yükler için kullanılan türlerdir.
AC4= Motorlara yol verme durumunda, kesik çalıştırmalarda nominal akımın 5-6 katı akım çekme özelliğindedir. Kontakları açıp kapatma işlevi görmektedir.
AC5a= Deşarj lambalarında güvenle kullanılmaktadır.
AC5b= Akkor tipli lambalarda kullanılmaktadır.
AC6a= Trafolarda devreye alım işlemlerinde kullanılır.
AC7a= Endüktüf yükleri düşük ev aletlerinde kullanılmaktadır.
AC7b= Endüktüf yükleri sınırlı ev aletlerinde kullanılır.
AC8a= Aşırı yük altındaki dinjöktör gibi manuel kurmalı sistemlerde ve soğutucularda kullanılır.
AC8b= Kompresör motorlarında kullanılmaktadır. İnşaatlar ve kurumsal işletmelerde güvenle kullanılan sistemlerdir.
DC Kontaktörler
DC1= Isıtıcılar, fırınlar gibi aletlerde kullanılır.
DC3= Şönt motorlarda, dinamik frenleme sistemlerinde kullanılır.
DC5= Yavaş hareket etmekte olan doğru akım motorlarında kullanılır.
DC6= Flamalı akkor lambalarda kullanılmaktadır. Hangi alanda olursa olsun, kontaktör güvenlik sistemidir. Üretiminde maksimum özen gösterilmelidir. Bobine elektrik verildiği anda kapalı kontağı açma, açık kontağı kapatma özelliğine sahip kontaktör. Elektromanyetik bir anahtar olarak da adlandırılabilmektedir. Verimli ve güvenli bir sistem olarak pek çok alanda kullanılan kontaktörler enerji sektörünün kalbi niteliği taşımaktadır. Üretim ayrıcalıkları ve kullanım alanına uygun kontaktör kullanarak maksimum verim alınabilmektedir.
